Oekraïne bedekt onder bommentapijt na 3 jaar oorlog

1. Oekraïne in wereldwijde top 7 van meest door explosieven verontreinigde landen

Drie jaar oorlog laat zijn sporen na. Het Oekraïense grondgebied ligt ondertussen bezaaid met naar schatting honderdduizenden explosieven. In april 2024 meldde de National Mine Action Authority (NMAA) dat 156.000 km² Oekraïens grondgebied - dat is meer dan 5 keer het Belgisch grondgebied - was blootgesteld aan gevechtshandelingen en onderzocht moest worden om de mate van achtergebleven explosieven te bepalen. Volgens Landmine Monitor 2024 is Oekraïne nu een van de zeven meest door explosieven verontreinigde landen, met meer dan 100 km² van het grondgebied dat getroffen is.

“Landmijnen, clustermunitie en andere explosieve oorlogsresten worden gevonden in velden, op wegen, in woonwijken. Er werden zelfs explosieven verborgen in dagdagelijkse voorwerpen. Hele nieuwe generaties zullen de gevolgen hiervan blijven voelen." - Gary Toombs, Technisch directeur ontmijningsoperaties bij Handicap International

2. In bijna de helft van de Oekraïense regio's zijn landmijnen teruggevonden

De Landmine Monitor 2024 meldt dat er landmijnen zijn geïdentificeerd in 11 van de 27 regio's van Oekraïne: Chernihiv, Dnipropetrovsk, Donetsk, Charkiv, Cherson, Kiev, Loehansk, Mykolaiv, Odessa, Sumy en Zaporizja.

Rusland heeft op grote schaal gebruik gemaakt van antipersoonsmijnen in Oekraïne sinds het land in februari 2022 binnenviel. Uit betrouwbare bronnen blijkt dat ook Oekraïne al landmijnen heeft ingezet. In 2022 gebruikte het antipersoonsmijnen in en rond Izium, een stad in de oblast Kharkiv, toen de stad onder Russische controle stond.

Oekraïne heeft nochtans het Verdrag van Ottowa ondertekend, dat het gebruik van landmijnen verbiedt. Rusland heeft dit verdrag nooit getekend.

3. De meeste ongevallen met niet-ontplofte explosieven gebeurde in de regio Charkiv

In het hele land hebben de Oekraïense autoriteiten sinds 2023 763 ongevallen met niet-ontplofte explosieven geregistreerd. De regio met de meeste ongevallen is Charkiv, in het oosten van het land. Het gebied, op zo'n dertig kilometer van de frontlinie, wordt al drie jaar lang gebombardeerd. Bovendien is de verontreiniging door explosieven er hoog door de aanwezigheid van Oekraïense verdedigingsposities en het regelmatig verschuiven van de frontlinie.

 

4. Miljoenen burgers zullen nog decennialang de gevolgen van de oorlog voelen

Explosieve oorlogsresten vormen een langdurige bedreiging voor burgers, met een directe impact op hun toegang tot essentiële diensten en op hun sociaaleconomische ontwikkeling. 50 jaar na de Vietnamoorlog liggen er nog steeds 80 miljoen niet-ontplofte stuks clustermunities in Laos. Dat land werd zeer zwaar gebombardeerd door de Verenigde Staten omdat het als aanvoerroute diende voor wapens en troepen. Zelfs na een eventueel einde van de oorlog in Oekraïne zullen de burgers nog vele jaren moeten verder leven met de gevolgen ervan. Ontmijningsoperaties zijn immers een lang en zeer duur proces.

 

5. Handicap International voorkomt ongevallen via bewustmakingssessies

Tegenwoordig kunnen de meeste kinderen in Charkiv weer naar school dankzij de bouw van ondergrondse scholen in de metro. De kinderen zitten in geïmproviseerde klaslokalen en leren levenslessen die niemand ooit zou hoeven te kennen. Teams van Handicap International leren hen belangrijke lessen die helpen om  landmijnen en andere explosieven te herkennen en ongevallen te voorkomen.

Meerdere keren per week organiseert Handicap International sessies op verschillende locaties zoals buurthuizen, scholen, opvanghuizen voor ontheemden en kantoren. De teams zijn ook begonnen met de bewustmaking van bewoners in nieuwe toegankelijke gebieden, d.w.z. gebieden die weer onder Oekraïense controle staan. In deze gevallen wordt de strategie aangepast met huis-aan-huis sessies om kleine groepen in kortere tijd te bereiken met deze belangrijke boodschappen.